Hoogsensitiviteit herkennen
Referentiekader
Ik ben van mening dat HS zich niet moeten vergelijken met de groep niet-HS, maar in plaats hiervan beter kunnen refereren aan de kenmerken van HS zelf. Vaak hebben HS het gevoel dat er iets mis is met hen, terwijl ze gewoon gevoeliger zijn voor omgevingsfactoren dan gemiddeld. Belangrijkste is om een objectief zelfonderzoek te houden.
Er zijn diverse testen in omloop waaruit een antwoord kan komen of jullie kind HS is of niet. Als jullie hierin twijfelen dan kan ik de test in de begeleiding meenemen, maar voor nu bespreek ik de positieve kenmerken die passen bij een HS kind. Hieruit kunnen jullie al veel afleiden.
Sensorische sensitiviteit
Kids nemen waar via de zintuigen (gevoel, gezicht, reuk, smaak, gehoor). Het zenuwstelsel van HS laat fysiek gezien meer prikkels door naar de hersenen. Dit zorgt vaak voor een betere waarneming, ze zijn zich bewuster van gevaar, zijn alerter, horen/proeven/voelen/ruiken meer. Aanrakingen kunnen hierdoor intenser worden beleefd, pijnsignalen, hongergevoelens, harde geluiden, lichten en eigen stressreacties komen sterker binnen. Ze reageren sneller op stoffen, voeding, medicijnen, smeersels en hormonen.
Ze genieten vaak van schoonheid, natuur, muziek, kunst en zijn actief op creatief en kunstzinnig gebied.
Ze zijn gevoelig voor lichaamstaal en de energie van anderen, zijn sfeergevoelig, pikken signalen op, letten scherp op het gedrag van anderen. Het zijn goede observatoren. Ze voelen anderen vaak perfect aan.
Ze kunnen door hun aandacht voor details goed visualiseren, reproduceren, hebben een goed voorstellingsvermogen, een rijke fantasie en een goed geheugen. Bij sommigen is het 6e zintuig ontwikkeld, waardoor paranormale begaafdheid aanwezig is, ze heldervoelend of helderziend zijn. Op dit gebied heb ik geen ervaring en verwijs ik door naar andere deskundigen.
Emotionele intensiteit
Het zenuwstelsel van HS ontvangt en laat ook meer genuanceerdere prikkels door. De emotionele reactie op de prikkels hangt af van de gedachte die de kids bij de prikkels hebben. Door positieve gedachten ontstaan positieve lichamelijke reacties en emoties en andersom. Het is dus belangrijk dat HS goed om leren gaan met emoties. Dit betekent dat HS meer en intenser emoties kunnen ervaren. Ze beleven alles sterker, ze genieten meer, maar lijden ook meer. Het maakt ze sociaal en medelevend. Het zijn hierdoor ook levensgenieters. Ze hebben een groot inlevingsvermogen, een brede en diepgaande interesse, een sterke empathie, zijn graag met anderen bezig en gaan daar helemaal in op. Ze zijn hulpvaardig, gevoelig voor sfeer en de goede omgang tussen mensen.
Pijnlijke situaties kunnen wel harder binnenkomen. Verdriet, boosheid en teleurstellingen worden sterker beleefd en zijn door de heftigheid lastig te verwerken.
Het is belangrijk dat HS tijd voor zichzelf nemen om alle prikkels, emoties en gedachten te verwerken, omdat anders het zenuwstelsel overbelast wordt.
Diepgaande verwerking
Diepgaande verwerking ontstaat omdat hersenen meer tijd nodig hebben om alle prikkels en emoties te verwerken. De verwerking vindt vooraf (voorbereiding) en achteraf (evalueren) plaats. Ze hebben vaak een druk hoofd, omdat alle indrukken een plaats moeten krijgen en alles wordt overwogen. Hierdoor kunnen ze moeite hebben met snel reageren of schakelen. Omdat ze veel tijd nemen voor de verwerking, leren ze ook veel, dus kennis en inzicht is groot. Ze denken vaak ver vooruit, zijn goede planners en beoordelen de impact van beslissingen grondig. Ze willen graag meedenken. Ze willen alles goed doen, perfectionisme ligt op de loer. Hebben moeite met oppervlakkige contacten. HS hebben vaak goede en vernieuwende ideeën, mogelijkheden en oplossingen en hebben daar goed over nagedacht.
Door dit vele denken is het vaak druk in hun hoofd. Ze kunnen dan moeilijk tot rust komen en raken gejaagd. Ze verdrinken soms in details en keuzes maken wordt dan lastig. Denken kan doorslaan naar piekeren en het kan chaotisch worden. Het meegaan in een snel tempo op bijvoorbeeld op school kan lastig zijn.
Overprikkeling
Overprikkeling is de overbelasting van het zenuwstelsel ten gevolge van een overvloed aan prikkels, emoties en het verwerken hiervan. Je kunt het zien als een signaal dat je tot rust moet komen of als teken dat je anders met situaties om moet gaan.
Het zorgt ervoor dat HS niet goed meer functioneren, gestrest raken of ontroostbaar zijn. Ook kan het denken blokkeren en het geheugen haperen. Het verwerken van de emoties kan lastiger worden.
Vaak zien ouders bij hun kinderen te laat dat de overprikkeling aanwezig is en is het lastig om de kids terug tot rust te krijgen.
Het voorkomen van deze overprikkeling is dan ook een belangrijk aandachtspunt wat in de begeleiding mee wordt genomen.
